De Canadese procedure voor immigratie, hier uitgelicht

Hoe verloopt het Canadese immigratieproces?

Zowel de Canadese federale regering als de verschillende provinciale regeringen hebben een vinger in de pap als het gaat om immigratie in Canada.

Er zijn zo ongeveer 100 verschillende programma's beschikbaar waaronder men in Canada toegelaten zou kunnen worden, dit is dus inclusief de wel zeer gevarieerde categorieën die de verschillende provincies, vaak met elkaar concurrerend, hebben opgesteld.

Voor bepaalde beroepsgroepen en gespecialiseerde werknemers geldt een min of meer gestroomlijnd toelatingsbeleid. Daarvoor zijn classificaties in het leven geroepen met aantrekkelijk klinkende omschrijvingen zoals de Federal Skilled Worker Programme en het Provincial Nominee Programme of het Federal Self-Employed Programme.

Opvallend is voorts dat de provincie Quebec enkele sterk wervende classificaties naar voren brengt: Het Quebec Skilled Worker programme en de Quebec Experience Class.

Er zijn ook verschillende gezins- en familieherenigingsprogramma's (family sponsorship) waar men eventueel voor in aanmerking kan komen.

De regels voor de verschillende classificaties veranderen continu. 

Bovendien zijn er interne quota waar men ineens aan tornt - zodat het vaak onduidelijk is waar men terecht kan of niet. Dat de regels telkens veranderen, maakt het moeilijk zich in te stellen op de meest waarschijnlijk succesvolle categorie.

Bovendien zijn er tussenoplossingen zoals TRP (Temporary Residency Permit) waar men eventueel zijn voordeel mee kan doen.

Ofschoon de verschillende provincies kandidaten kunnen aandragen voor immigratie, blijft het een federale kwestie, waar de uiteindelijke beslissing toch blijft vallen. Zo moet men altijd voldoen aan een antecedentenonderzoek (criminaliteit) alsmede een gezondheidsonderzoek (om te voorkomen dat men te veel ten laste zal komen van het Canadese openbare zorgsysteem).

Een relatief nieuwe manier om toegang tot Canada te krijgen is om eerst te gaan studeren aan een Canadese instelling voor hoger onderwijs (zoals een universiteit). Dat is geen goedkope oplossing maar men kan dan wel een Canada Study Permit krijgen en dan is het zelfs toegestaan om te werken tijdens de studieperiode, die dan officieel 90 dagen na de studiebeëindiging wordt afgesloten.

Veel studenten vinden echter op deze manier een ingang in het Canadese immigratiesysteem, te beginnen met een PGWP (Post graduation work permit). Dat kan drie jaar lang. Daarna past men dan waarschijnlijk in een Canadian Experience Class welke permanent is.

Het is geen wonder dat emigratie naar Canada gezien wordt als een groot struikelblok. Met zoveel categorieën is het ook moeilijk om door de bomen het bos nog te zien.

Studeren in Canada

Het voortgezet onderwijs in Canada is uitstekend en het is, internationaal gezien, ook redelijk betaalbaar. Het is dan ook geen wonder dat er momenteel ongeveer 300.000 buitenlandse studenten staan ingeschreven in Canada.

Men heeft een Study Permit nodig om in Canada te mogen studeren en deze vergunning is vrij eenvoudig te krijgen als men aan de voorwaarden voldoet.

Men begint met het verkrijgen van een acceptatiebrief van een van de geaccrediteerde scholen in Canada. De lijst van zulke scholen is erg lang. Er zitten taalscholen bij, universiteiten en andere instellingen voor hoger onderwijs.

Je moet over voldoende financiële middelen beschikking om het collegegeld te voldoen alsmede ten minste een jaar kost en inwoning te kunnen betalen. Er zijn staatjes hoeveel deze bedragen moeten zijn, afhankelijk van verschillende factoren, zoals leeftijd en gezinssamenstelling.

Indien men in Canada mag komen studeren, is het eveneens mogelijk daartoe familieleden mee te voeren. 

Er wordt een simpel antecedentenonderzoek gedaan (criminaliteit) en een medisch onderzoek.

Een opvallende "oude" regel is bovendien dat men bij beëindiging van de studie Canada weer zal verlaten. Daar is een termijn van 90 dagen voor gesteld. 

Ofschoon deze regel nog bestaat, kan men toch een ingang in het meer permanente Canadese immigratiesysteem vinden door eerst een PGWP (Post graduation work permit) aan te vragen waarmee men tot drie jaar gesteld kan zijn. Daarna is het waarschijnlijk dat men past in, bijvoorbeeld, de Canadian Experience Class, waarmee men weer op pad is om permanent in Canada te mogen verblijven.

Het was Canada al wel opgevallen dat men veel uitstekend gekwalificeerde en gemotiveerde jonge werkers aan het wegzenden was, door deze na beëindiging van de studie het land uit te zetten. Door deze toch toe te laten tot het PGWP programma, is een oplossing gevonden waar zowel de studenten als het hele land van kan profiteren.

Deze oplossing is een vrij tijdelijke en kan plotseling veranderen. Voorlopig is het een mogelijkheid om toch een voet in de deur te krijgen voor kandidaten die het uithoudingsvermogen hebben om Canada op deze manier binnen te komen.

Werken in Canada

De vuistregel is dat je niet mag werken in Canada, tenzij je op legale manier in Canada woont, bijvoorbeeld nadat je een aanvrage voor immigratie in Canada hebt ingediend (en goedkeuring hebt gekregen).

Op die regel zijn heel wat logische uitzonderingen. Als je bijvoorbeeld voor een buitenlandse luchtvaartmaatschappij werkt, dan mag je gewoon doorwerken terwijl je je in Canada bevindt. Datzelfde geldt voor bootwerkers en marinepersoneel. Dit geldt trouwens ook voor mensen die bij de nooddiensten werken, militairen en uiteraard diplomatiek personeel en afgevaardigden van buitenlandse regeringen.

Voor al deze beroepen heb je geen Temporary Work Permit nodig als je in Canada werk moet verrichten. Dit geldt ook voor enkele andere beroepsgroepen die misschien wat minder voor de hand liggen: rechters, scheidsrechters, dragers van een religieus ambt, journalisten, studenten geneeskunde, muzikanten, dansers en trouwens ook personen die deze beroepsbeoefenaars direct ondersteunen zoals een cameraman, juridische getuigen en bepaalde onderzoekers.

Een interessante uitzondering geldt ook voor business visitors, voor zakenlui dus. Indien men niet voornemens is de Canadese arbeidsmarkt op te gaan, mag men als zakenman/vrouw in Canada zakendoen en handelen zonder Work Permit. De winsten worden dan gemaakt in een ander land en het bedrijf waarvoor gewerkt wordt, bevindt zich niet in Canada.

Afgezien daarvan zijn er elk jaar ongeveer 300.000 niet-Canadezen die naar Canada komen op basis van een Canadian Work Permit (Work Visa). In de meeste gevallen wordt voor deze groep werkenden een Temporary Work Permit uitgegeven.

Om zo'n Temporary Work Permit  te verkrijgen is niet altijd even eenvoudig. Er zijn verschillende categorieën waarin men dit kan bewerkstelligen. Dit hangt weer af van de kwalificaties van de werknemer, de beroepsgroep, het gedeelte van het land, de afkomst van de werknemer, diens persoonlijke profiel en de omstandigheden waarin de Canadese werkgever zich bevindt.

Kenmerkend voor een Temporary Work Permit is dat deze, na verloop van tijd, af zal lopen, precies zoals de naam dat eigenlijk al aangeeft. Verlenging is soms mogelijk, als dat in het belang van Canada is. Het is echter onwaarschijnlijk dat een Temporary Work Permit zomaar omgezet kan worden in een permanente verblijfsvergunning. Daartoe dient men te immigreren en dat is en blijft een heel ander onderwerp.

Canada wil deze werknemers wel graag in dienst nemen want er is een chronisch tekort aan werkkrachten in bepaalde streken en/of beroepsgroepen. Naarmate deze werknemers ouder worden en dus meer zullen gaan kosten aan verzekeringen en ziektekosten, wordt verwacht dat ze toch weer naar hun oorsprongsland terugkeren.

Als vluchteling naar Canada?

Niet alleen Nederland, Duitsland en Zweden hebben een ruimhartig vluchtelingenbeleid. Ook Canada laat jaarlijks een aantal vluchtelingen toe, ofschoon dan misschien op een iets minder naïeve manier dan sommige andere landen.

Canada is daarbij "gezegend" met het geografische feit dat mensen niet zo gemakkelijk kunnen aankloppen aan de grenzen. Er zit ofwel een enorme oceaan tussen, ofwel de gigantische landmassa van de Verenigde Staten.

Vluchtelingen worden bij aankomst aan de Canadese grens eerst beoordeeld of ze van een vellig land afkomstig zijn. Voor vluchtelingen die over land aankomen, dus via de Verenigde Staten, geldt dat ze dan dus in de Verenigde Staten al een veilig land hadden bereikt en door dat eenvoudige feit rechtsomkeert moeten maken aan de Canadese grens.

Slimme vluchtelingen hebben inmiddels ontdekt dat ze dus niet naar een Canadese grenspost moeten komen. In plaats daarvan wurmen ze zich ergens over de grens (wat op zich niet toegestaan is) en bieden zich aan bij een politiebureau dat niet aan de grens ligt.

Zo kunnen ze toch als vluchteling uit de Verenigde Staten komen, maar dan via een kleine omweg. Dit geldt op het moment vooral voor bevolkingsgroepen die er daar plotseling uitgezet dreigen te worden in de Verenigde Staten door een veranderende interpretatie van de wetgeving aldaar. In Canada zijn ze dan, op zich, weer wel welkom.

Een erg gul vluchtelingenbeleid voert Canada bepaald niet. De vorige regering was er flink op tegen om vluchtelingen binnen te laten. De huidige regering heeft enkele tienduizenden Syriërs binnengelaten, en dat dan ook nog na een strenge persoonlijke selectie zodat uitwassen zoals in verschillende Europese landen gezien, hier niet kunnen voorkomen. Canada heeft dus, zogezegd, de meest geschikte kandidaten genomen en in feite de krenten uit de vluchtelingenpap gepikt.

De andere vluchtelingen, die wellicht net zo'n hoge nood hadden, worden dan naar andere landen gestuurd.

In tussen wordt in de Canadese media natuurlijk ruim uitgemeten hoe geweldig gul Canada wel niet is om deze mensen binnen te laten die toch nuttig zullen kunnen bijdragen aan de opbouw in Canada. Het een en ander lijkt een beetje op een mislukte propagandashow maar de Canadezen weten intussen over het algemeen niet beter dan dat Canada een humaan land is dat ruim vluchtelingen binnenlaat.

Uiteraard kan men vanuit Nederland niet "vluchten" naar Canada. Dit zou botsen met de "veilige land" regel. Deze pagina is daarom van minder belang en slechts opgenomen op deze website om een zo volledig als mogelijk beeld te geven van Canada's immigratiepolitiek.

Speciale beroepen krijgen voorrang

Er heerst een chronisch tekort aan werknemers in enkele voorname sectoren van de Canadese economie. De Canadese regering, samenwerkend met de provinciale regeringen, heeft daartoe een aparte immigratiecategorie opgezet.

Het principe blijft echter dat deze werknemers slechts een tijdelijke werkvergunning (Temporary Foreign Worker Programme) krijgen. Het is dus niet echt een vorm van immigratie.

Al jaren heerst er een groot tekort aan gespecialiseerde werknemers in de verschillende takken van de elektronica. Als software engineer of als information systems manager kan men rekenen op een zeer snelle en bevoorrechte afhandeling van een aanvraag voor Temporary Work Permit welke, zo verzekert men, zelfs al binnen twee weken geregeld zou kunnen zijn.

Het is nu zelfs zo dat zeer tijdelijke werknemers (bijvoorbeeld 15 dagen in een periode van zes maanden of 30 dagen in een periode van 12 maanden) niet eens een Work Permit nodig hebben. Dit geldt voor slechts enkele beroepsgroepen - de lijst wordt telkens bijgesteld, afhankelijk van de landelijke behoeftes.

Ook bepaalde researchers die zich bij universiteiten en bepaalde onderzoeksbureaus melden kunnen soms wel 120 dagen in een periode van 12 maanden in Canada verblijven. Een en ander uiteraard op tijdelijke basis en zonder enige vorm van immigratie.

Een nog steeds actieve groep immigranten kan naar Canada komen op basis van een Federal Skilled Worker application. Daar zitten nogal wat haken en ogen aan. Men moet een bepaald opleidingsniveau kunnen aantonen, een zekere werkervaring hebben, de taal beheersen (Engels of Frans) en bovenal een werkgever hebben gevonden  die een Labour Market Impact Assessment heeft uitgevoerd. Men wil immers niet dat je te veel concurreert met Canadese werkzoekenden.

Deze immigratiemogelijkheid werkt nog altijd met een puntensysteem, waar men voor zaken als opleiding, talenkennis, werkervaring en marktbehoefte een bepaald aantal punten krijgt. Er worden ook punten gegeven voor leeftijd (hoe ouder, hoe minder) en voor adaptability, wat dan door een beambte wordt vastgesteld.

Je moet ook beschikking over een zeker startkapitaal om de situatie te vermeiden dat je berooid aan je immigratie begint.

Dit bedrag hangt af van de gezinssamenstelling, begint bij $12.500 en loopt op tot $20.000. Het is niet de bedoeling dat deze gelden geleend zijn.

Net zoals de meeste immigranten word je achtergrond nagekeken (crimineel verleden) en moet je een gezondheidsproeve doorstaan.

Er zijn telkens weer andere programma's die naar voren geschoven worden om werknemers naar Canada te brengen. Er zijn trouwens ook uitwisselingsprogramma's waar men zijn voordeel mee kan doen. Het opvallende is dat deze programma's telkens weer veranderen in geldigheid en hoedanigheid dus je moet heel erg bijblijven op dat gebied om er je voordeel mee te kunnen doen.

Voor wie Canada ooit weer wil verlaten

Het staat een ieder vrij om Canada te verlaten, of dat nu voor een vakantie is, op zakenreis of om zich metterwoon elders te vestigen.

Canada houdt officieel niet echt bij wie het land verlaat, ofschoon er wel een samenwerking is met de luchtvaartmaatschappijen, die door moeten geven wie er wanneer uitreist.

Statistische gegevens over het metterwoon verlaten van Canada zijn niet beschikbaar. Er wordt wel gezegd dat Canada ongeveer 350000 mensen binnenlaat per jaar en dat er zich ongeveer 80000 mensen vanuit Canada elders vestigen.

Velen van deze 80000 zullen gewoon Canadezen zijn die in een ander land werk hebben gevonden, zoals in de Verenigde Staten of het Midden Oosten. Een flinke groep bestaat verder uit vluchtelingen die enkele jaren geleden naar Canada kwamen en nu weer terug naar huis kunnen en ook willen.

Er zitten ook mensen bij die het in Canada geprobeerd hebben maar niet hebben kunnen wennen. Daar is niks bijzonders aan want het leven in Canada is niet geschikt voor iedereen, sommigen kunnen niet aarden en dat is op zich helemaal geen schande. Ook speelt een onberekenbare factor als heimwee wel mee. Niet iedereen kan alles opgeven en zomaar ergens anders opnieuw beginnen. Ook zitten er in deze groep mensen die het gewoon leuk vonden een tijdje in Canada te wonen maar eigenlijk al meteen wisten dat het niet voor altijd zou zijn.

Dat kan ook tegenwoordig allemaal. De tijd dat emigreren echt voor eens en voor altijd was, is al lang voorbij. De reiskosten om weer terug te gaan, zijn op te brengen voor de meesten en dat was enkele decennia geleden nog heel anders. Mensen moesten toen bijvoorbeeld een lange, dure zeereis maken - het was gewoon te duur.

Het is dan ook geen schande meer om zich weer in zijn eigen land te willen vestigen. Of eventueel in weer een ander land. De ouderwetse uitdrukking "met hangende pootjes" terugkomen is echt wel vervallen. Nu kan men juist zeggen dat je iets mee hebt gemaakt waar anderen misschien van gedroomd hebben, maar niet gedaan. Remigratie komt dan ook vaker voor dan men zo zou denken.

Als Permanent Resident dien je er rekening mee te houden dat je niet langer dan twee jaar (in een periode van vijf jaar) uit Canada afwezig mag zijn, anders vervalt je status in Canada als Permanent Resident. Als die status is vervallen ben je geen ongewenste vreemdeling in Canada maar kun je er niet zomaar weer gaan wonen. Dan moet je opnieuw immigreren - wat niet altijd even gemakkelijk is.

Sommigen proberen hier op creatieve manier invulling aan te geven teneinde de Canadese deur toch nog open te houden. Op zich kan dat niet, je kunt immers officieel maar op één plek wonen maar toch blijven mensen dit telkens weer proberen.

We verwachten dat het telkens lastiger zal worden om als zodanig creatief bezig te zijn daar de Canadezen telkens beter worden in het surveilleren van de grensoverschrijdingen, dit ook in samenwerking met computersystemen in andere landen.

Als Canadian Citizen heeft men overigens altijd het recht om weer terug te keren naar Canada. Dit is een zwaarwegend voordeel van het Canadees staatsburgerschap dat door velen wordt gebruikt, of zoals sommige sceptici zeggen: misbruikt.